Behandeling

Bij minder ernstige klachten is niet altijd direct een operatie nodig. Soms volstaat een behandeling met medicijnen of een dieet. Wel moet u dan regelmatig naar de cardioloog voor controle.

We kunnen tegenwoordig hartkleppen repareren of vervangen. Tijdens een openhartoperatie neemt de hart-longmachine tijdelijk de functie van het hart en de longen over om het bloed van zuurstof te voorzien. Hierdoor kan de chirurg werken met een onbeweeglijk hart.

Er zijn twee behandelingsmogelijkheden. Bij een mitralisklep-operatie kiezen we vaak voor een hartklepplastiek (reparatie). Bij de aortaklep is gewoonlijk een klepvervanging noodzakelijk.

Hartklepplastiek

De chirurg beoordeelt eerst of het mogelijk is uw hartklep te herstellen. Zo'n hartklepplastiek is gebruikelijk bij de mitralisklep en tricuspidalisklep. De chirurg brengt de klep zo goed mogelijk in de oorspronkelijke vorm terug. Hij verwijdert verkalkingen, haalt uitgezakte klepslippen op en zet deze vast met hechtingen. Als er vergroeiingen zijn, maakt de chirurg ze los. En als de weefselring rond de hartklep is uitgerekt, brengt hij deze weer terug tot de normale grootte door een kunststof ring in te hechten. Zie figuur 3.

Figuur 3 Voorbeelden van kunststof klepringen

Carpentier-Edwards Ring (plaatje) St. Jude Ring (plaatje)]

Klepvervanging

Als een klepplastiek niet mogelijk is, kiest de hartchirurg voor een klepvervanging. Hij verwijdert dan de oude klep en vervangt deze door een mechanische of biologische kunstklep / prothese. Dergelijke vervangende kleppen zijn niet gevoelig voor afstotingsreacties.

Figuur 4 Biologische stended klep 

De biologische stented klep is van dierlijk materiaal. Een voorbeeld is de Mitroflow klep van de firma Sorin (figuur 4). Deze is gemaakt van het pericard (hartzakje) van een rund, aangebracht op een voorgevormd frame (de stent). Een andere veel gebruikte stented biologische klep is de Carpentier-Edwards klep (figuur5).

Figuur 5 Carpentier- Edwards klep

Voordelen:

• Geschikt voor vervanging van zowel de aortaklep als de mitralisklep
• Zeer geringe kans op stolselvorming
• In alle maten verkrijgbaar
• Geen permanent gebruik van bloedverdunnende medicijnen noodzakelijk
• Relatief eenvoudig te implanteren

Nadelen:

• Beperkte levensduur (15 tot 20 jaar)
• Bij kleinere maten verminderde bloeddoorstroming door de klepopening

Biologische stentless klep

Een bioprothese zonder stent maakt een grotere doorstroming van bloed mogelijk. Met name bij de kleine klepmaten is dit gunstig. Er loopt nog onderzoek om te kijken of dit ook op de langere termijn voordelen heeft voor het hart. Het inhechten van zo’n frameloze prothese is technisch wat lastiger en in sommige gevallen zelfs onmogelijk. Alleen de aortaklep komt in aanmerking om door een dergelijk klep vervangen te worden.  Zie figuur 6.

Figuur 6 Sorin Freedom Solo

Voordelen:

• Zeer geringe kans op stolselvorming
• In alle maten verkrijgbaar
• Geen permanent gebruik van bloedverdunnende medicijnen
• Grote gelijkenis met de menselijke klep
• Geruisloze werking
• Langere gemiddelde levensduur (verwacht maar nog niet aangetoond)
• Gering drukverval bij kleine doorsnede van de klepopening

Nadelen:

• Alleen mogelijk als vervanging van de aortaklep
• Voor deze relatief nieuwe klep zijn ngo geen langetermijnresultaten bekend
• De implantatie is complexer dan die van alle andere soorten kleppen

Sorin biomedica Freedom Solo

Figuur 6.

Mechanische kleppen

Bi-leaflet mechanische klep

Deze klep heeft twee aaneensluitende bladen, elk in de vorm van een halve cirkel. De twee bewegende klepdelen scharnieren vrij. De bladen zijn gemaakt van carbon pyrolite, een uiterst harde koolstofverbinding. Om de klepring zit een hoesje van dacron, dat houvast geeft aan de hechtdraden waarmee de klep wordt vastgemaakt. Het hoesje zorgt er ook voor dat de klepprothese goed vastgroeit. Zie figuur 7.

Figuur 7. St Jude Bi-leaflet klep

Figuur 8 St Jude prothese ter vervanging van de aortaklep

Voordelen:

• Verkrijgbaar in alle maten
• Sterke constructie
• Goede duurzaamheid van de klep en de mechanische onderdelen

Nadelen:

• Meer kans op bloedstollingsproblemen
• Levenslang gebruik van bloedverdunnende medicijnen is noodzakelijk
• Kans op complicaties in de vorm van bloedingen
• Mogelijk hoorbaar tikkend geluid

Problemen met stolselvorming

Als bloed in contact komt met een lichaamsvreemde stof heeft het de neiging te gaan stollen. Bij een geïmplanteerde kunstklep treedt deze reactie op en kunnen zich stolsels op de klep vormen. Dit kan levensbedreigend zijn omdat het de werking van de klepprothese bemoeilijkt. In het ergste geval kunnen de stolsels de klepbladen blokkeren. Ook kunnen er stolselpropjes losraken. Het bloed neemt die dan mee naar plaatsen elders in het lichaam, waar ze een bloedvat kunnen afsluiten. Dit noemen wij een infarct. Het meest beruchte is daarbij het herseninfarct: een beroerte.

Voorkomen van stolsels

We kunnen ongewenste stollingsreacties op twee manieren voorkomen. Ten eerste door kleppen van biologisch materiaal te gebruiken. Ten tweede door antistollingsmedicijnen voor te schrijven.

Het nadeel van deze medicijnen is weer dat het bloed ook niet stolt als dat wel zou moeten. Als u een wondje krijgt, gaat dit maar moeilijk dicht. Met name bij inwendige bloedingen kan dit extra gevaarlijk zijn. Door de medicijnen goed te doseren kunnen we de risico's van zowel stolselvorming als bloedingen sterk beperken. Van belang is ook dat u uw bloed regelmatig laat controleren door de trombosedienst. Indien u een medische of tandheelkundige ingreep moet ondergaan geef dan aan dat u bloedverdunnende medicijnen gebruikt. Deze bloedverdunners worden voor chirurgische ingrepen tijdelijk gestopt. U krijgt ook antibiotica voor een dergelijke ingreep, zie hieronder bij gevaar voor infectie. 

Als u een biologische aortaklep hebt gekregen hoeft u geen trombose-medicijnen te gebruiken. Wel zult u dan elke dag een ‘kinderaspirientje’ slikken. Dit heeft een bloedverdunnende werking. Hebt u een biologische mitralis hartklepprothese gekregen of een klepplastiek met een ring, dan krijgt u in principe gedurende 3 maanden antistollingsmedicijnen. Uw cardioloog bepaalt uiteindelijk wanneer u hiermee kunt stoppen.

Bij een mechanische klepprothese is levenslang gebruik van antistollingsmedicijn noodzakelijk.

Gevaar voor infectie
Bij een hartklepafwijking is er een verhoogd risico op een endocarditis, een irritatie of infectie aan de binnenwand van het hart. Om het risico van een bacteriële ontsteking op de hartklep te voorkomen, dient u een antibioticum te gebruiken bij alle medische en tandheelkundige ingrepen waarbij bacteriën in het bloed kunnen komen. Vertel uw arts(en) en uw tandarts daarom altijd dat u een hartklepprothese heeft. Zij weten welke voorzorgsmaatregelen bij u genomen moeten worden.

Meld uw arts ook altijd als u last heeft van:

• Ontstoken wondjes, ook op plaatsen die zich ver van het hart bevinden

• Ontsteking van inwendige organen, zoals een blaas- of longontsteking

• Ontstekingen in of aan de oren, de keel, de neus, de mond of de geslachtsorganen

• Temperatuursverhogingen boven de 38 graden Celsius
• Raadpleeg uw arts als u zich niet lekker voelt of snel moe wordt

Identificatie hartklepprothese

U krijgt enige tijd na het ontslag de zogeheten hartklepidentificatie-pas toegezonden.
Deze pas bevat gegevens over uw persoonlijke hartklepprothese. Op het geplastificeerde kaartje, ter grootte van een bankpasje, staat onder andere vermeld: uw naam en geboortedatum, het type klep dat u heeft, het merk, het registratienummer, de positie en de implantatiedatum. Deze gegevens stellen artsen en andere hulpverleners in staat om snel en doeltreffend hulp te verlenen als dat onverhoopt ooit nodig zou zijn. Het is raadzaam het pasje altijd bij u te dragen.